แนวทางในการป้องกันที่ได้ประสิทธิภาพจะต้องปฏิบัติควบคู่กัน ด้วยการสวมถุงยางอนามัยทุกครั้งเมื่อมีเพศสัมพันธ์ การหลีกเลี่ยงโอกาสที่ส่งผลให้ติดเชื้อเอชไอวี และการตรวจเอชไอวีอย่างสม่ำเสมอ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ในผู้ที่มีพฤติกรรมเสี่ยงต่อการรับเชื้อเอชไอวีเข้าสู่ร่างกาย ซึ่งไม่ได้หมายความว่าผู้ที่ไม่มีพฤติกรรมเสี่ยงจะสามารถชะล่าใจไม่รับการตรวจได้
ด้วยเหตุผลที่ว่าเอชไอวีเป็นโรคที่สามารถติดต่อได้ และในช่วงที่ติดเชื้อระยะแรกจะไม่แสดงอาการที่ชัดเจน ความเสี่ยงต่าง ๆ อาจเกิดขึ้นได้เสมอ ดังนั้น การตรวจเอชไอวีจึงเป็นทางเลือกที่ดีที่สุด ในการทราบสถานะของตนอย่างชัดเจน ทำให้สามารถรับมือหรือเข้ารับการรักษาได้อย่างทันท่วงที ในกรณีที่ตรวจพบว่าติดเชื้อเอชไอวี สำหรับขั้นตอนการตรวจเอชไอวีในผู้ที่ต้องการตรวจหาเชื้อ เพื่อป้องกันและรับการรักษาอย่างทันท่วงที โดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้ที่มีพฤติกรรมเสี่ยงต่อการได้รับเชื้อ หากต้องการเข้ารับการรักษาอย่างถูกต้อง จะต้องลงนามยินยอมเพื่อเข้ารับการตรวจด้วยความสมัครใจ และหลังจากนั้นจะได้รับคำปรึกษาจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อประเมินเบื้องต้น จึงจะทำการตรวจเอชไอวีโดยการเจาะเลือดและนำไปวินิจฉัยภายในห้องปฏิบัติการทางการแพทย์อย่างละเอียด